W Działdowie odbyły się, 18 stycznia 2024 roku, obchody Dnia Pamięci Ofiar Obu Totalitaryzmów na Warmii i Mazurach. W spotkaniu uczestniczył m.in. marszałek Marcin Kuchciński, samorząd województwa reprezentowała Bernadeta Hordejuk, przewodnicząca sejmiku.

Jest to odpowiedź na apel sejmiku województwa warmińsko-mazurskiego z maja 2020 roku dotyczący corocznego czczenia pamięci ofiar tragedii spowodowanych przez oba totalitaryzmy, do jakich doszło w regionie, w szczególności w latach 1939-1956. Apel powstał z inicjatywy mieszkańców naszego województwa.

Uczestnicy uroczystości wzięli udział w mszy świętej w kościele p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej, a następnie na placu obozowym KL Soldau odbyły się wystąpienia okolicznościowe oraz złożono wieńce pod pomnikiem - krzyżem poświęconym ofiarom niemieckiego obozu.

- Dziś wspominając doświadczenie przemocy i bezprawia przywołujemy bolesne wspomnienia - mówił Marcin Kuchciński. - Zachowanie pamięci o tych tragicznych wydarzeniach jest naszym moralnym obowiązkiem wobec współczesnych i przyszłych pokoleń. Naszym celem jest bowiem budowanie społeczeństwa pokoju i dialogu, tak aby ofiara złożona przez poprzednie pokolenia nie była nadaremna, a Polska była domem spokojnym i bezpiecznym, domem wzajemnego, zrozumienia i współpracy. Obecnie nie mniej niż dawniej potrzebujemy troski o pokój, o świat wolny od nienawiści, zdolny do tworzenia porządku opartego na godności ludzkiej.

W Działdowie, zimą 1939 roku na terenie byłych koszar wojskowych hitlerowcy utworzyli obóz zagłady KL Soldau, który stał się ważnym ogniwem w niemieckim systemie terroru w tym regionie, pełniącym różne funkcje. Prawdziwej liczby ofiar tego miejsca pewnie nie poznamy już nigdy. Z dostępnych informacji wynika, że do obozu trafiło około 30 tysięcy osób, z czego kilkanaście tysięcy zostało zamordowanych, w tym 88 polskich duchownych z diecezji chełmińskiej, płockiej i łomżyńskiej.

W styczniu 1945 roku do Działdowa wkroczyła Armia Czerwona, a teren obozu do października tamtego roku pełnił funkcję nakazowo-rozdzielczego obozu NKWD, skąd więzionych tam ludzi wywożono do łagrów w głębi ZSRS. Wielu już stamtąd nie powróciło.

To miejsce tragicznych wydarzeń dla dziesiątek tysięcy mieszkańców pochodzących w szczególności z terenów obecnych województw mazowieckiego, kujawsko-pomorskiego, pomorskiego, podlaskiego i warmińsko-mazurskiego, miejsce zagłady osób różnej narodowości i wyznań, m.in. jeńców wojennych, inteligencji, duchowieństwa.

Organizatorami uroczystości byli: Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Starostwo Powiatowe w Działdowie oraz Urząd Miasta Działdowo.
 (Materiały UM WWM)