Czy byliście w zamkach w Liwie lub Czersku? Wiecie, gdzie jest Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych? W jakim mieście urodził się Chopin? Te i wiele innych miejsc skrywa Mazowsze. Ich odkrywaniem zajmują się mieszkańcy dwóch gmin w powiecie żuromińskim, a to wszystko dzięki wsparciu samorządu województwa mazowieckiego.

Chociaż na Mazowszu nie ma wielkich jezior, gór ani morza, nasz region jest pełen ciekawych miejsc, zarówno pod względem historycznym, jak i turystycznym. Mamy piękne miasta, wspaniałe muzea, zamki, interesujące przyrodniczo miejsca, np. Kampinoski Park Narodowy. Nie wszyscy mieszkańcy Mazowsza zdają sobie jednak sprawę z bogactwa kulturowego przyrodniczego naszego regionu. Aby to zmienić, Marzena Jabłońska, mieszkanka Lubowidza, stworzyła projekt „Odkrywamy piękno Mazowsza – wycieczki krajoznawczo-edukacyjne”, który zgłosiła do Budżetu Obywatelskiego Mazowsza (edycja na 2023 rok). Projekt jest skierowany do mieszkańców gmin Lubowidz i Kuczbork w powiecie żuromińskim, szczególnie do dzieci, młodzieży, emerytów, rencistów oraz osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów, w tym mieszkańców Domu Pomocy Społecznej w Bądzynie i podopiecznych MOPS Lubowidz i GOPS Kuczbork-Osada. Pomysł Marzeny Jabłońskiej bardzo spodobał się mieszkańcom i otrzymał 531 głosów. W tym roku przyszedł czas na realizację projektu, który samorząd Mazowsza dofinansował kwotą 200 tys. zł.

– Moim zamysłem była przede wszystkim międzypokoleniowa integracja. Niestety, długotrwała izolacja w domach spowodowana pandemią doprowadziła do zanikania relacji społecznych. Poza tym zauważyłam, ile radości sprawia dzieciom i osobom starszym wspólne spędzanie czasu. Wtedy w mojej głowie zaczął kiełkować pomysł, aby spróbować na nowo zintegrować naszą lokalną wspólnotę – relacjonuje Marzena Jabłońska.

Pani Marzena, która jest także sołtysem Lubowidza i społeczniczką, a zawodowo zajmuje się prowadzeniem kwiaciarni, od czasu do czasu organizuje także wycieczki. Zauważyła, że to właśnie podczas nich zawiązują się trwałe więzi. Czemu zatem nie integrować mieszkańców, pokazując im piękno ich małej ojczyzny?

Ciechanów i Warszawa

Konkurs na realizację projektu wygrało Stowarzyszenie „Kompas” z Płocka, a pierwsza wycieczka odbyła się na początku sierpnia. Grupa pojechała do Muzeum Romantyzmu w Opinogórze i Zamku Książąt Mazowieckich w Ciechanowie. Jak podkreśla autorka projektu, uczestnicy byli zachwyceni tymi niezwykłymi miejscami. Największy zachwyt uczestników wzbudziły kolekcja obrazów i zabytków w muzeum w Opinogórze, a także ptaszarnia, gdzie można zobaczyć pawie, egzotyczne bażanty i papugi.

[Dalsza część tekstu pod zdjęciem]

– To właśnie w Opinogórze zrozumiałam, jak wielki sens ma ten projekt, chociaż przecież jest tak niepozorny. Jeden z młodszych uczestników, zmagający się z niepełnosprawnością, podszedł do mnie z babeczką w podziękowaniu za ten wyjazd, a ja wzruszyłam się do łez. Jestem ogromnie wdzięczna samorządowi Mazowsza za tę możliwość, za to, że osoby wykluczane mogą zobaczyć i odkryć piękno tych miejsc – wskazuje pani Marzena.

Na uczestnikach wycieczki wrażenie zrobił także widok z zamkowych baszt w Ciechanowie i ogromne miecze, jakimi posługiwali się niegdyś rycerze. Na kolejną wycieczkę mieszkańcy obu gmin wybrali się do stolicy. Zresztą była to jedna z dwóch zaplanowanych wycieczek dotyczących serca Mazowsza. W sierpniu uczestnicy projektu zwiedzili Centrum Nauki Kopernik i z pokładu statku wycieczkowego podziwiali uroki stolicy. Zwieńczeniem tego dnia była wizyta w warszawskim ZOO.

[Dalsza część tekstu pod zdjęciem]

Płock i Czersk

Kolejna wycieczka w ramach projektu „Odkrywamy piękno Mazowsza – wycieczki krajoznawczo-edukacyjne” realizowanego dzięki środkom z Budżetu Obywatelskiego Mazowsza odbyła się do Zamku Książąt Mazowieckich w Czersku, niedaleko Góry Kalwarii. Czersk, wieś na wysokiej wiślanej skarpie, dawniej był stolicą ziemi czerskiej i siedzibą książąt mazowieckich, potem własnością królów polskich. Ludzie osiedlali się w tej okolicy już przed tysiącami lat, tu krzyżowały się szlaki handlowe, tu znajdowała się pilnie strzeżona przeprawa przez Wisłę. Średniowieczny gotycki zamek w Czersku został wybudowany przez księcia Janusza Starszego na przełomie XIV i XV wieku na miejscu wcześniejszego grodu. Chociaż w ciągu wieków został bardzo zniszczony, jego wyniosłe wieże górujące nad okolicą nadal świadczą o wspaniałej historii Mazowsza. Mieszkańcy gmin Lubowidz i Kuczbork wzięli udział w warsztatach ze strzelania z łuku oraz walce na miecze.

[Dalsza część tekstu pod zdjęciem]

Mazowsze to nie tylko miejsca, ale również ludzie tworzący jego historię. W ostatnią sobotę sierpnia odbyła się kolejna wycieczka w ramach projektu, tym razem do rodzinnego domu polskiego kompozytora Fryderyka Chopina. Grupa zwiedziła Żelazową Wolę i poznała bliżej twórczość wybitnego artysty. Stamtąd uczestnicy udali się do dawnej stolicy Polski – Płocka. Jest to miejsce, które każdy mieszkaniec Mazowsza powinien odwiedzić, chociażby dla wspaniałych widoków ze Wzgórza Tumskiego. Grupa chętnie wysłuchała bogatej historii miasta, które w latach 1079–1138 było stolicą kraju.

Wymiana kulturowa

Jedna wycieczka w ramach projektu odbyła się poza województwo mazowieckie – do Korycin na Podlasiu. Dlaczego? Koryciny to miejscowość położona blisko pogranicza historycznej krainy, jaką jest Mazowsze, które kiedyś zajmowało inny obszar niż obecne województwo mazowieckie.

- Ta wycieczka była ważna z powodu zróżnicowania kulturowego i jego wpływu na cały region. W Korycinach ścierają się ślady osadnictwa mieszkańców rzymskokatolickich, prawosławnych i wyznania judaistycznego. Naszym celem był również Ziołowy Zakątek, czyli gospodarstwo agroturystyczne połączone ze skansenem i Podlaskim Ogrodem Botanicznym. W Ziołowym Zakątku są uprawiane rośliny zagrożone wyginięciem – relacjonuje autorka projektu.

[Dalsza część tekstu pod zdjęciem]

Uczestnicy wycieczki w Korycinach wzięli udział w warsztatach zielarskich. Robili też własne nalewki na różne dolegliwości. Dowiedzieli się, że istnieją mieszanki ziół do nalewki działające odrobaczająco.

– To był bardzo ciekawy aspekt wycieczki. Pani uświadomiła nam, że odrobaczamy zwierzęta, ale sami nie dbamy o swój organizm w tym zakresie. To była bardzo pouczająca wycieczka – wskazuje Marzena Jabłońska.

Autorka projektu zdradziła, że następny wyjazd, który odbędzie się pod koniec września, będzie swego rodzaju niespodzianką dla gospodarzy. Mieszkańcy wyruszą bowiem na piękne Kurpie Zielone, gdzie zwiedzą trzy skanseny i zapoznają się z tutejszą kulturą ludową.

– Pomyślałam, że warto zabrać także nasze, zawkrzańskie stroje ludowe i zaprezentować je mieszkańcom Kurpi – zapowiada pani Marzena.

Będzie to zatem okazja do wymiany kulturowej dla mieszkańców północno-zachodnich i północno-wschodnich krańców Mazowsza.

Efekty są już widoczne

Przed mieszkańcami jeszcze cztery wyjazdy. Oprócz wspomnianych Kurpi niebawem odbędzie się wycieczka o charakterze stricte historycznym – do Muzeum Powstania Warszawskiego i do Twierdzy Modlin. Kolejnym celem wyjazdu będzie urokliwie położony zamek w Liwie, zwany ostatnim bastionem Księstwa Mazowieckiego, gdzie siedzibę ma Muzeum-Zbrojownia. Ostatnim etapem realizacji projektu będzie dwudniowa wycieczka na południowy kraniec województwa – do Radomia i Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu, gdzie są zaplanowane warsztaty z gry na flecie.

Organizatorzy wycieczek starają się, żeby w każdym turnusie uczestniczyły inne osoby, tak aby jak najwięcej mieszkańców poznało uroki Mazowsza. Na każdą wycieczkę wyjeżdża autokarem 50 osób, czyli łącznie Mazowsze zwiedzi 400 mieszkańców dwóch gmin w powiecie żuromińskim.

– Efekty tych wyjazdów są już widoczne. Uczestnicy nawiązują relacje, poznają się, integrują, a przede wszystkim odkrywają swoje województwo, które skrywa wiele pięknych, wartych odwiedzenia miejsc. Dzięki temu mieszkańcy mają świadomość, że nie muszą daleko wyjeżdżać, żeby zobaczyć coś wartościowego, z czym mogą się przecież utożsamiać. Mazowsze jest rozległe i interesujące – podsumowuje Marzena Jabłońska. I dodaje: – To wszystko nie byłoby możliwe, gdyby nie wsparcie samorządu województwa mazowieckiego. Budżet Obywatelski Mazowsza daje naprawdę dużo możliwości, które można wykorzystać. Warto zgłaszać swoje inicjatywy, angażować się, także poprzez głosowanie. Czasami niewiele trzeba, aby dać komuś radość.

Pod koniec roku ruszy kolejna edycja BOM. Już teraz zachęcamy do składania wniosków i realizowania projektów, które przysłużą się mieszkańcom naszego województwa.