„Dzwoni telefon.

- Pan Marut? Tu kurier. Mam dla pana paczuszkę.

- Paczuszkę? A za ile może pan być?

- Za jakąś godzinę…

Po chwili znów odzywa się dzwonek telefonu.

- Proszę pana, czy przed chwilą ktoś do pana dzwonił, przedstawiał się jako kurier?

- Tak…

- To nie był żaden kurier, ale oszust. Z tej strony starszy aspirant Jarosław Zawadzki z policji, numer legitymacji służbowej KPP 1922. Człowiek, który do pana dzwonił, jest przez nas namierzony, mamy go na podsłuchu. To członek zorganizowanej grupy przestępczej, która wyłudza pieniądze z kont bankowych. Ostrzegamy pana i prosimy w imieniu policji o pomoc w ich ujęciu. Czy zechciałby pan z nami współpracować?”

Tak właśnie zaczyna się autentyczna historia próby dokonania oszustwa na redaktorze naczelnym „Tygodnika”, opisana w wydaniu nr 30 z 2017 r. Dalej następuje zapierająca dech w piersiach „akcja policyjna”, podczas której dochodzi do rzekomo kontrolowanej wypłaty gotówki jako element „współpracy” z „aspirantem Zawadzkim”. Prowokacja jednak nie udaje się, gdyż dziennikarz w porę orientuje się z kim ma do czynienia i dzięki temu unika poważnych konsekwencji finansowych.

Niestety coraz częściej sprawy przyjmują gorszy obrót i ktoś pada ofiarą takiego lub podobnego oszustwa. Niestety coraz częściej tymi ofiarami są seniorzy.

Rzut oka na statystykę.

Jak informuje mazowiecka policja, na terenie garnizonu województwa mazowieckiego w roku 2021 odnotowano 342 oszustwa, w których pokrzywdzonymi są osoby powyżej 65-go roku życia. Wśród nich 163 to oszustwa dokonane tzw. metodą „na wnuczka” (i podobne), zaś 72 dokonane zostały za pomocą internetu. W powiecie ciechanowskim odnotowano 10 takich przestępstw – 2 dokonane za pomocą telefonu i 8 za pomocą internetu.

W 2022 roku w województwie zarejestrowano 324 oszustwa (92 „na wnuczka” i 99 internetowych). W powiecie ciechanowskim – 11 (4 telefoniczne, 7 internetowych). Na dokładkę dane z powiatu płońskiego - 1 oszustwo na wnuczka/policjanta i 11 oszustw internetowych.

Do końca września br. w województwie mazowieckim policja odnotowała już 108 przestępstw dokonanych metodą „na wnuczka” (te dane dotyczą wszystkich obywateli, bez względu na wiek) oraz 25 usiłowań. W powiecie płońskim w tym roku zanotowano 2 oszustwa na wnuczka/policjanta, 2 internetowe i 6 oszustw „zwykłych” (podczas bezpośredniej wizyty w domu, np. wykorzystanie danych przy zawarciu umowy na kupno towarów, czy usług telekomunikacyjnych).

To dane oficjalne. A ile takich przypadków nie zostało zgłoszonych? Jak mawiają policjanci, to „czarna statystyka”.

Ale dlaczego w zasadzie seniorzy? Czemu to osoby starsze są szczególnie narażone na pokrzywdzenie przestępstwem?

Cały artykuł w dzisiejszym numerze TC (nr 43/2023) (e-wydanie). Przedstawiamy w nim metody działania przestępców, przykłady dokonanych oszustw, a także radzimy, jak się przed nimi ustrzec. W artykule również krótka relacja z policyjnej debaty na temat bezpieczeństwa seniorów, która odbyła się w Baboszewie.

Wkrótce w serwisie YouTube na kanale TC ukaże się film, w którym omówimy najpopularniejsze tego typu przestępstwa (kom. Kinga Drężek-Zmysłowska) oraz rozłożymy na czynniki pierwsze psychologiczne mechanizmy działania oszustów (psycholog Katarzyna Podolska-Skotak).