Rozmowa ze Sławomirem Zalewskim - burmistrzem miasta i gminy Nowe Miasto.

* Panie burmistrzu, jaka była ta mijająca kadencja dla samorządów?
- Ostatnie lata były dla nas wszystkich wyzwaniem spowodowanym pandemią koronawirusa, wojną w Ukrainie oraz rosnącą inflacją. To były trudne lata pod względem kondycji finansowej samorządów, jednak nasza gmina utrzymała przyjęty kierunek zmian i dzięki pozyskanym środkom zewnętrznym zrealizowaliśmy większość zaplanowanych inwestycji. W tym miejscu chciałbym również wspomnieć o roku 2022, który w sposób szczególny zapisał się na kartach historii miasta i gminy. W tym roku Nowe Miasto uzyskało status miasta. Bardzo dziękuję wszystkim mieszkańcom, pracownikom i radnym  za zaangażowanie i poparcie tej inicjatywy.

* Lata 2019-2023 wyróżniają się w Nowym Mieście skalą wysiłku inwestycyjnego.  Co miało na to wpływ?
- Wartość zadań inwestycyjnych w latach 2019-2023 wynosi ponad 60 mln zł, z czego blisko 40 mln zł są to środki pozyskane z różnych programów i projektów zewnętrznych, a ponad 21 mln zł to środki własne. Należy zaznaczyć, że jesteśmy jedną z najmniejszych gmin w powiecie płońskim i województwie mazowieckim, a mimo to nasze działania przynoszą widoczne efekty. Ważne podkreślenia jest również, że inwestycje realizowane były każdego roku mijającej kadencji, a nie tylko w końcówce kadencji. Pozyskaliśmy również środki na zadania w tym i przyszłym roku.
Do końca lipca 2024, na podstawie podpisanych umów z wykonawcami zostanie m.in. skończona budowa i przebudowa drogi Latonice-Janopole, w miejscowości Jurzynek, a w Nowym Mieście ul. Ludowa wraz z jednostronnym chodnikiem, ul. Tylna, ul. Przejazd, ul. Tartaczna oraz włączenie ul. Ludowej oraz ul. Piastów do drogi wojewódzkiej. Na ten cel pozyskaliśmy 5 mln zł. Zrealizowana będzie również budowa chodnika w Karolinowie.

* Miasto i gmina Nowe Miasto plasuje się bardzo wysoko w rankingach ogólnopolskich. Co o tym zadecydowało?
- Efekty naszej pracy i odważnych decyzji mają rzeczywiście odzwierciedlenie w rankingach ogólnopolskich. W rankingu pisma ,,Wspólnota", dotyczącym wydatków inwestycyjnych w latach 2018-2020, gmina znalazła się na bardzo wysokim, 119. miejscu w kategorii „Gminy Wiejskie" z wynikiem 1638,74 zł średnich wydatków inwestycyjnych na mieszkańca (sklasyfikowano 1533 gminy). Natomiast w 2021 roku na 1523 gminy wiejskie z całego kraju znaleźliśmy się na 126. miejscu, na 11. miejscu jako gmina wiejska w województwie mazowieckim i na 2. w subregionie ciechanowskim.
Wspomnę jeszcze o rankingu finansowym opracowanym przez Katedrę Finansów Samorządu Terytorialnego na podstawie danych RIO, w którym gmina Nowe Miasto uplasowała się na 139 pozycji spośród 1533 gmin wiejskich i na 17 jako gmina wiejska w województwie mazowieckim
Również w rankingu wykorzystania środków UE przez samorządy w latach 2014-2021 gmina znalazła się na 1 miejscu w  powiecie płońskim i 5 w województwie mazowieckim. Wydatki ze środków UE w latach 2014-2021 per capita, według obliczeń ekspertów wyniosły 3599,66 zł, co oznacza że dla każdego mieszkańca naszej gminy pozyskaliśmy i wydatkowaliśmy ponad 3 tys. zł.

* Które, pana zdaniem, inwestycje w gminie Nowe Miasto zasługują na szczególne podkreślenie?
- Każda z inwestycji, chociażby ta najmniejsza, przyczynia się do poprawy życia mieszkańców. Jednak najważniejszą i najbardziej kosztowną inwestycją prowadzoną przez samorząd gminny była budowa oczyszczalni ścieków i kanalizacji sanitarnej w Nowym Mieście. Inwestycja była współfinansowana m.in ze środków unijnych za pośrednictwem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w wysokości ponad 12,5 mln zł. Całkowita wartość inwestycji to niemal 22 mln zł.
Inwestycja ta wywoływała wiele dyskusji, ale teraz już wszyscy użytkownicy są przekonani, że jest to przedsięwzięcie o znaczeniu wręcz historycznym, chociaż to tylko jeden z etapów rozwoju gminy. W następnych latach będziemy realizować budowę kanalizacji w  pozostałej część aglomeracji. Pracujemy właśnie nad przygotowaniem projektu i pozostałej dokumentacji.
Kolejną strategiczną inwestycją w naszej gminie jest doprowadzenie gazociągu. Przeprowadziliśmy ankietę wśród mieszkańców mającą na celu zbadanie zainteresowania zaopatrzeniem gospodarstw domowych w gaz ziemny. Polska Spółka Gazownictwa skierowała do prac projekt dotyczący budowy sieci w miejscowościach: Wólka Szczawińska, Nowe Miasto, Nowe Miasto-Folwark i Kadłubówka. Gmina Nowe Miasto została włączona do programu inwestycyjnego PGNiG. Odbyły się spotkania z mieszkańcami w celu ustalenia przebiegu sieci gazowej przez teren nieruchomości prywatnych. Zostały podpisane stosowne umowy zobowiązujące do ustanowienia służebności przesyłu. Projekt głównej sieci jest gotowy, a rozpoczęcie realizacji przewiduje się jeszcze w tym roku. Ponadto przeprowadziliśmy lub jesteśmy w trakcie przebudowy wielu dróg i ulic w gminie i samym Nowym Mieście. Są to również wielomilionowe nakłady finansowe, których realizacja była możliwa dzięki pozyskaniu dofinansowań zewnętrznych. Warto również podkreślić, że od kilku lat jako jedyni w powiecie płońskim uruchomiliśmy i od kilku lat realizujemy przewozy pasażerskie z dofinansowaniem ze środków Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych o Charakterze Użyteczności Publicznej w ramach umowy z Mazowieckim Urzędem Wojewódzkim w Warszawie.

*Funkcję wójta, a teraz burmistrza sprawuje pan już ponad 13 lat, ale z samorządem jest pan związany dłużej...
- Na stanowisko wójta zostałem wybrany przez mieszkańców 10 grudnia 2010 roku, a burmistrzem zostałem w 2022 roku po nadaniu praw miejskich. Powiem szczerze, że nawet nie wiem, kiedy te lata minęły. Ale był to czas wypełniony ciężką, codzienną pracą dla naszego samorządu. W październiku ub. roku minęło 25 lat mojej pracy samorządowej. W 1998 roku zostałem wybrany do rady gminy, przez 10 lat pełniłem funkcję dyrektora szkoły oraz byłem radnym rady powiatu i członkiem zarządu powiatu płońskiego. Przez wszystkie te lata mogłem zdobywać bezcenne doświadczenie w pracy samorządowej oraz spotkać wielu pozytywnych ludzi.

*Jest pan z wykształcenia historykiem. Co zdaniem pana było ważne w historii Nowego Miasta?
- Od dziecka pasjonowałem się historią, również dziejami naszej małej ojczyzny. Będąc nauczycielem historii zawsze poświęcałem jedne z pierwszych zajęć w danym roku szkolnym na plenerową lekcję poświęconą dziejom lokalnym. Stąd też moja pomoc w wydaniu książki o historii miejscowości z terenu naszej gminy, zwłaszcza ludziom, którzy ją kształtowali.
Nowe Miasto przez szereg lat odgrywało ważną rolę w życiu Mazowsza. O jego randze świadczyły niewątpliwie funkcje, jakie przyszło mu pełnić na przestrzeni wieków. Przypuszcza się, że szybki rozwój naszej miejscowości rozpoczął się za czasów księcia mazowieckiego Siemowita III około 1370 r., kiedy to nastąpił podział administracyjny państwa na ziemie i powiaty.
W 1398 roku po raz pierwszy wymienia się Nowe Miasto w administracji książęcej. Nazwa wskazuje na ośrodek miejski, jednak takim jeszcze formalnie nie był. Był natomiast ośrodkiem powiatowym. W okresie rozkwitu powiat nowomiejski liczył ponad 800 km. kw., a w jego granicach znajdowały się m.in. Pułtusk, Nasielsk i Serock.
W 1420 r. Książę Janusz I Starszy nadał Nowemu Miastu  prawo miejskie chełmińskie oraz herb z wizerunkiem swojego patrona, św. Jana Chrzciciela. W podziemiach naszego kościoła spoczywa księżna Barbara (ok. 1429-1492), księżniczka kijowska, żona księcia mazowieckiego Bolesława IV, która zakończyła budowę świątyni i ostatnie lata swojego życia spędziła w Nowym Mieście. W 2014 roku oficjalnie odsłonięto  tablicę nagrobną księżnej Barbary. Dynamiczny rozwój naszej miejscowości był niestety hamowany przez liczne pożary całej miejscowości, potop szwedzki, wojnę północną, wojny napoleońskie (ciekawostką jest fakt, że dzień Bożego Narodzenia 1806 roku Cesarz Francuzów wraz ze sztabem spędził właśnie w Nowym Mieście), represje po powstaniach narodowych oraz I i II wojny światowej.

*Jak układa się współpraca samorządu z instytucjami i organizacjami społecznymi?
- Najbliższej współpracujemy z OSP. Współpraca z naszymi druhnami i druhami układa się bardzo dobrze, pragnę złożyć serdeczne podziękowania wszystkim strażakom z terenu miasta i gminy za ich trud, poświęcenie, za zapewnienie bezpieczeństwa naszym mieszkańcom. Cieszę się, że gmina Nowe Miasto może wspomagać nasze jednostki OSP, praktycznie cały koszt ich funkcjonowania ponosi samorząd gminy. Dokonywane są niezbędne zakupy sprzętu i wyposażenia, czy remonty obiektów poszczególnych jednostek. Cieszy zakup nowych średnich samochodów ratowniczo-gaśniczych dla OSP Nowe Miasto i OSP Latonice oraz przekazanie z rezerwy Mazowieckiego Komendanta Wojewódzkiego PSP średniego samochodu ratowniczo gaśniczego dla OSP Karolinowo. Zakupiono również nowy pojazd UTV Ranger 1000 dla jednostki OSP w Nowym Mieście. Ogółem wartość zadań  w tym zakresie wyniosła ponad 2,3 mln zł, z czego dofinansowania stanowiło 1,7 mln, a środki własne niespełna 600 tys. zł. Na ekwiwalent za działania ratownicze, ćwiczenia oraz szkolenia przeznaczono niemal 112 tys. zł.

*Samorządność w Polsce ma już ponad 30 lat. Jakie były jej początki w gminie Nowe Miasto?
- Wybory 27 maja 1990 były pierwszymi w pełni wolnymi wyborami w powojennej historii Polski, nie ograniczały ich żadne dodatkowe warunki, w odróżnieniu od częściowo wolnych wyborów 4 czerwca 1989 roku. Były więc ważnym wydarzeniem w historii polskich samorządów. Również dla mieszkańców naszej gminy były niezwykle istotne, ponieważ w miejsce istniejącej w okresie PRL rady narodowej, mieli możliwość wolnego wyboru swoich reprezentantów do rady gminy o szerokim zakresie kompetencji, w tym wybór wójta niezależnego od władzy centralnej. Myślę, że z tymi zadaniami i wyzwaniami w Nowym Mieście poradziliśmy sobie przez te minione lata całkiem dobrze.
Pragnę w tym miejscu serdecznie podziękować wszystkim mieszkańcom, wójtom, radnym rad gminy, sołtysom i pracownikom samorządowym, którzy przez te lata pracowali na rzecz naszej „małej ojczyzny”.

Rozmawiał BC